عمران خیل

Afghanistan cricket  

Imran khail  

 ‏د هلمند په بست  تاریخي کلا کې، دبندیانو لپاره زندان . پخوا به د تاریخ په اوږدو کې د افغانستان زندانو نه، داسې وو!

 (  عاقبت به خپل تاریخ ته مختورن یو ) نه پنځه یو نه پنځه زره کلن یو  له ازله پیدا کړي خدای پمن یو  نه طبیب نه عزراییل مو خواته راغی  دا پنځوس کاله پراته پر زکندن یو  نه مو زخم ته مرهم دي پیدا کړي  نه پوهیږو چي په کوم ځای کي خوږمن یو  له سهاره په ژړا پیل کوو ورځي  په ښرا لکه کونډیاني هر ماخستن یو  له آمو تر اباسینه وطن غواړو  په واړه کور کي له ورور سره دښمن یو  « اتفاق په پښتانه کي پیدا نه سو»  له خوشحاله بیا تر اوسه ارمانجن یو  په زړو کفن کښانو پسي ژاړو  له هر نوي کفن کښه ګیله من یو  د یووالي د نارو پهلوانان یو  د ریشتیا پر میدان ټوله دروغجن یو  په شپېلۍ د اسرافیل ګوندي خبر سو  چي وګړي د یوه پلار د وطن یو  له اورنګه تر فرنګه چي راغلي  په هر پوځ کي برتۍ سوي یو پلټن یو  نه پوهیږو ماتوو د چا هډونه  سرګردان د بل په لاس لکه مېچن یو  سیال مو نه دي د نړۍ واړه قومونه  موږ اصیل یو د اصیل نیکه زامن یو  له پېړیو د نړۍ کاروان تیریږي  موږ په روڼو سترګو لاندي تر بړست...

 د احمدشاه دراني امپراتوري، ۱۷۵۷ع اتلسمه پېړۍ کي د افغانستان وروستۍ او اسلامي نړۍ دوهمه امپراتوري چي سیمه یې له مشهد څخه تر ډهلي او له امو څخه تر عربي سمندر پوري وه. ژمنۍ پلازمينه ئې پېښور او نور وخت کندهار ددې امپراتورۍ پلازميني وې. په دې احمدشاهي جغرافيه کي کندهار، پېښور، نيشاپور، کشمير، کابل، لاهور، مشهد، ښکارپور هغه سيمي وې چي پکښي افغانانو ادارې، لښکرکوټونه، لنګرونه او توپخانې لرلې او پکښي د مځکو د وېش دفترونه پرانيستل او وېش سيمي ته د انګرېزیانو تر راتګ پوري کارېدله. اټکل کېږي چي د اولسي فوځ تر څنګ چي د آسيا په کچه دغه لوی دولت ئې ساته،۵۰ زره پلي فوځيان او همدومره سپاره فوځيآن لرله. په ۱۷۶۱ع کي ددې کي دولت د کاريګرو/فوځيانو معاش شپږ روپۍ او د مشرانو دولس روپۍ د مياشتي وې. فوځيانو ته د دريو مياشتو معاش د جنگ ډگر ته د تلو څخه وړاندي ورکول کېده. هغه خپله کورنۍ او خپلوان په دولتي چارو کي له لاسوهني او ګډون څخه ليري ساتل، یوازي خپل ولیعهد تېمور یې د جهان خان پوپلزي تر لارښووني لاندي د هيواد په لوېدیځ او ختیځ څنډو کي د سیاسي او نظامي چارو سمبالګر ټاکلی وو. د هغه د کورنۍ دا تفاوت تر...

 مومند څوک دي؟ مومند د پښتنو د يو لوی ټبر نوم دی. مومند د کوزې پښتونخوا او برې پښتونخوا کې اوسېږي. مومند دپښتنو د سړبن په ټولنیز گروپ کې یوه ډیره ستره قبیله ده اوپه غوریاخیلو پښتنو ورگډ یږي. د غوریاخیلو لوی نیکه غری یا غوریا نومید. د پښتني د دودیزو شجرو پر بنسټ غوریا څلورزامن درلودل چې دولت یار، خلیل، څمکنی( څوکنی) او زیړانی نومیدل. دولت یار دوه زامن درلودل چې یو یې مومند او بل یې داود نومید(۱). مشهور گرامرپوه او دسنسکربت دژبې عالم پانینی هم دعیسی مسیح علیه السلام ترزیږیدو پنځه پیړۍ وړاندې دهمدغې قبیلې یادونه کړې ده او هغه یې دمدهومنت په بڼه لیکلی دی چې مقصد او مراد ترې هم دا مومند دي. د تاریخي روایتونو پر بنسټ د مومندو لومړنی استو گنځی غوړه مرغه و چې وروسته له هغه ځایه د غزني لویدیزپه مقر او قره باغ او اوسني زابل کې دترنک دسین غاړو ته ولیږدیدل. بابر په خپل مشهور تاریخي کتاب توزک بابري کې چې په ۱۴۵۰ زیږدیز کال یې لیکلی و دمومندو دقبیلې ذکر او یادونه کړې ده او لیکلي یې دي چې مومند دغزني په جنوب کې اوسیدل. کله چې بیا ددوی په شمیر کې زیاتوالی راغی نو دوی له غزني نه کابل ته او بیا له ه...